Kiedy potrzebujesz jednocześnie coś wskazać, ale nie mówiąc jasno co to takiego jest, tym czego potrzebujesz są zaimki wskazujące. Dlaczego można by chcieć czegoś takiego używać? Weźmy za przykład taką hipotetyczną rozmowę :
- Który kolor farby do ścian będzie najlepszy do sypialni, ten kolor farby do ścian, czy ten kolor farby do ścian?
- A może coś trochę mniej krzykliwego, na przykład tamten kolor farby do ścian?
- Tamten kolor farby do ścian jest trochę blady, wolę ten kolor farby do ścian lub w ostateczności ten kolor farby do ścian tutaj.
- Ten kolor farby do ścian też mi się podoba, jeśli chcesz, zamówię właśnie ten kolor farby do ścian.
Co tu się wydarzyło? Cała rozmowa kręciła się wokół jednego tematu (koloru farby do ścian), sporo było wskazywania aby być w stanie pokazać dokładnie o co chodzi. Użycie samych przymiotników wskazujących nie załatwia sprawy należycie. Dopiero użycie zaimków wskazujących może pomóc pousuwać z tej rozmowy wszystkie powtórzenia :
Który kolor farby do ścian będzie najlepszy do sypialni, ten kolor farby do ścian, czy ten kolor farby do ścian?
A może coś trochę mniej krzykliwego, na przykład tamten kolor farby do ścian?
Tamten kolor farby do ścian jest trochę blady, wolę ten kolor farby do ścian lub w ostateczności ten kolor farby do ścian tutaj.
Ten kolor farby do ścian też mi się podoba, jeśli chcesz, zamówię właśnie ten kolor farby do ścian.
- Który kolor farby do ścian będzie najlepszy do sypialni, ten, czy ten?
- A może coś trochę mniej krzykliwego, na przykład tamten?
- Tamten, wolę ten lub ten tutaj.
- Ten też mi się podoba, jeśli chcesz, zamówię właśnie ten.
O wiele lepiej, co nie?
Ale przecież nic nie zrobiłeś, tylko pousuwałeś określenia „kolor farby do ścian”, reszta została tak samo, więc co to za wielka filozofia?
Po polsku akurat jest banalnie prosto, ponieważ przymiotniki wskazujące i zaimki wskazujące wyglądają i brzmią tak samo. Po francusku niestety nie :
Nie do końca to samo, c’nie? Przymiotniki wskazujące i ich możliwości opisywałem już w innym artykule, teraz czas zająć się zaimkami.
Już wiemy, że służą one do jednoczesnego wskazywania i zastępowania tego, co wskazujemy. Rzut okiem na tabelkę wystarczy, by zdać sobie sprawę, że będziemy mieli 4 opcje – męską, żeńską, męską mnogą i żeńską mnogą. Ale to jeszcze nie wszystko, co należy o tych zaimkach wiedzieć, by być w stanie ich użyć. Zaimki wskazujące wymagają dookreślenia. Co to oznacza? Że ich użycie musi się wiązać z zastosowaniem dodatkowych elementów dookreślających. Są ich 3 typy, i za chwilę wszystko stanie się jasne.
- Dookreślenie przez przyrostki -ci -la. Najprostszy i najczęstszy sposób. Gdy nie za bardzo wiadomo jak dodatkowo doprecyzować obiekt wskazywany/zastępowany, do zaimka dodajemy -ci lub -la.
Warto pamiętać, że przyrostki mają moc uściślania czy dany obiekt jest od nas bliżej (-ci) czy dalej (-là). Np. :
celui-ci – ten tu
celle-là – ta tam
ceux-ci – te tu - Dookreślenie przez dodanie przyimka + rzeczownika, np. :
celle de mon ami – ta należąca do mojego przyjaciela
celui à côté – ten obok
ceux avec un enfant – ci z dzieckiem - Dookreślenie przez całe osobne zdanie składowe wprowadzone po zaimku względnym, np. :
celle que j’aime – ta którą lubię/kocham
celui avec qui je travaillais – ten z którym pracowałem
ceux auxquels je m’intéresse – te którymi się interesuję
Mam nadzieję, że artykuł był pomocny i zapraszam do czytania pozostałych moich materiałów przybliżających tajniki języka francuskiego. W razie potrzeby bardziej regularnej i ustrukturyzowanej pomocy, zapraszam na moje lekcje indywidualne.