subjonctif superlatif

Subjonctif – część 5 – le superlatif

Artykuł jest kontynuacją części 4 n/t Subjonctif + koniunkcje / conjonctions

Na wstępie tej części należy nieco bardziej uszczegółowić pojęcie „superlatif„. Ta nazwa odnosi się do stopnia najwyższego przymiotników. Dla przypomnienia, po polsku mamy 3 stopnie (podstawowy, wyższy, najwyższy) każdej cechy:

  1. Stary
  2. Starszy
  3. Najstarszy

Po francusku występują również te same 3 stopnie, nazywamy je positif, comparatif i superlatif :

  1. Vieux
  2. Plus vieux
  3. Le plus vieux

Istotą stopnia najwyższego jest to, że maksymalnie zawęża nam dziedzinę obiektu :

  1. Ilość ludzi którzy są vieux na świecie = kilka miliardów
  2. Ilość ludzi, którzy są plus vieux niż ktoś inny = cała ludzkość świata minus 1 (tylko najmłodszy mieszkaniec Ziemi nie być uznany za plus vieux niż ktoś inny).
  3. Ilość ludzi którzy są le plus vieux = 1 (najstarszy zawsze jest tylko jeden).

Co to oznacza w praktyce? Opisanie kogokolwiek lub czegokolwiek przymiotnikiem w stopniu najwyższym (superlatif) czyni z niego unikat. Jedyny w danym kontekście, lub nawet na całym świecie. Ale nie tylko stopień najwyższy przymiotników w taki sposób zmieni nam charakter danego określenia. Podobną moc mają inne maksymalnie zawężające konstrukcje, jak np :

  • le seul qui/que/dont/inne
  • l’unique qui/que/dont/inne
  • le premier qui/que/dont/inne
  • le dernier qui/que/dont/inne
  • il ne … que + qui/que/dont/inne

Czemu to wszystko w cyklu artykułów n/t Subjonctif? Bo okazuje się, że przy takim budowaniu zdań wyrażających tak radykalne stwierdzenia jak te, które wyrażają, że coś jest „naj…” albo „absolutnie jedyne takie…”, duchy zmarłych członków Akademii Francuskiej poprzez gramatykę języka francuskiego podnoszą brwi i z nutką sceptycyzmu szepczą „hmmm… co ty nie powiesz… może faktycznie jest jak mówisz, a może nie. W sumie to trochę subiektywna opinia. Na wszelki wypadek musisz użyć subjonctif„.

A więc zdanie :

Le francais est la langue la plus facile qu’on peut apprendre.

powinno w rzeczywistości wyglądać :

Le francais est la langue la plus facile qu’on puisse apprendre.

Inne przykłady poniżej :

C’est le seul poste qui puisse vous convenir.

Je pense que c’est la meilleure candidate qui soit.

Ce sont les seules personnes dont je connaisse les motivations.

Il n’y a que lui qui sache faire fonctionner cet appareil.

Il n’y a que ce rapport que nous puissions joindre. 

Il y a peu de chances que ce soit possible.

C’est le meilleur bar qu’il y ait dans cette ville.

C’est le plus beau château que nous connaissions.

W tym miejscu zwracam uwagę, że nowością jest tu Subjonctif nie koniecznie poprzedzone zaimkiem względnym que.

Co więcej, ta nutka niedowierzania jest pociągnięta w języku francuskim jeszcze dalej, i czasami subjonctif służy nie tyle do wyrażania tego, czy coś faktycznie jest jedyne, ale do tego, czy istnieje w ogóle. Weźmy na przykład takie zdanie :

Je cherche un candidat qui connait 27 langues.

Zdanie oddaje pewność mówiącego, co do istnienia kandydata, który zna 27 języków. Odważne stwierdzenie. Mniej naiwnie i bardziej realistycznie zabrzmi, gdy zdanie będzie zbudowane tak :

Je cherche un candidat qui connaisse 27 langues.

Kandydata szukam, ale nie wiem, czy ktoś, którego można opisać robieniem (lub zdolnością robienia) tego, co mówi dany czasownik, w ogóle istnieje. Dlatego na wszelkie wypadek czasownik jest wtedy w subjonctif.

  1. Jak wygląda odmiana?
  2. Po jakich określeniach jest on wymagany?
  3. Da się to cholerstwo ominąć?
  4. Koniunkcje z subjonctif
  5. Subjonctif z przymiotnikami w stopniu najwyższym
  6. Styk subjonctif i trybu rozkazującego