john canelis 0VLn5nrp6hE unsplash 1360x765 1

Czas teraźniejszy wyjaśniony raz na zawsze

Czas teraźniejszy. Po francusku nazywany Présent. Prawdopodobnie najtrudniejszy ze wszystkich czasów które poznasz we francuskim. Uprośćmy jego naukę!

To, co czyni czas teraźniejszy stosunkowo skomplikowanym w nauce jest niejednolitość odmian. I nie chodzi tu nawet o to, że oprócz czasowników regularnych zdarzają się też odstępstwa (zwane „nieregularnymi”). Nauka tego czasu wymaga opanowania przynajmniej 3 osobnych typów odmiany, oraz zapamiętania które czasowniki nie respektują odmian odpowiednich dla swojej grupy, i w jaki sposób należy je potraktować.

Dodatkowo komplikuje sprawę fakt, że nie istnieje tylko jeden podział czasowników na grupy. W podręcznikach językowych i na stronach internetowych można spotkać przynajmniej 4 sposoby podzielenia czasowników na grupy :

Grupy czasowników
Różne podziały grup czasowników w języku francuskim

Sposoby 1 i 2 są dość mocno rozpowszechnione w polskich podręcznikach do nauki francuskiego. Ich zaletą jest to, że stosunkowo dużo czasowników można w ten sposób wpisać w ramy „regularności”. Główną wadą jest jednakże to, że oprócz odmian trzeba również zapamiętywać osobno dla każdego czasownika IR czy RE do jakiej grupy należy, ponieważ nie można tej przynależności rozpoznać po końcówce bezokolicznika.

Sposoby 3 i 4 przypisują czasowniki do odpowiednich grup w sposób jednoznacznie związany z końcówką, więc na pierwszy rzut oka widać do której grupy czasownik należy. Grupa 4 zawiera wyjęte z grupy 2 wszystkie czasowniki z końcówką „OIR”, albowiem z góry przesądzone jest to, że będą odmieniały się w sposób bardzo mocno chaotyczny. Sposób 3/4 ma jeszcze tę zaletę, że jest podziałem oficjalnie zaaprobowanym przez francuskie Ministerstwo Edukacji, i dzieci w tamtejszych szkołach uczą się właśnie w oparciu o tenże podział. Dalszy opis będzie bazował właśnie na tym konkretnym sposobie podzielenia czasowników na grupy.

Tabelka z trzema grupami czasowników
Tabelka zawierająca wszystkie 3 grupy odmiany czasowników we francuskim w czasie teraźniejszym.

Widać tu końcówki dla odmian czasowników z 3 grup. Grupa -IR jest dodatkowo rozdzielona na 2 regularności, ponieważ część czasowników w niej zawartych odmienia się nieco inaczej, w dodatku wykorzystując inną liczbę liter z rdzenia w liczbie pojedynczej, a inną w liczbie mnogiej. Ale po kolei :

odmiana ER
Odmiana czasowników z 1-szej grupy w czasie teraźniejszym.
odmiana IR
Odmiana czasowników z 2-giej grupy w czasie teraźniejszym.
odmiana RE
Odmiana czasowników z 3-ciej grupy w czasie teraźniejszym.

Czerwony kolor niektórych liter oznacza oznacza znaki które nie będą czytane. Czasownik jest uznawany za regularny nawet jeśli jego forma przechodzi pewne przemiany które są wspólne dla całego języka francuskiego, takie jak :

  • „e” po „g” (np nous mangeons).
  • „ç” (np nous commençons).
  • doakcentowanie „e” poprzez akcent „è” przy niemych końcówkach (np je lève).
  • doakcentowanie „e” poprzez podwojenie spółgłoski przy niemych końcówkach (np je jette).

Zapraszam do sekcji ćwiczeń, jest tam sporo ciekawych rzeczy, dzięki którym ten temat stanie się mniej trudny.