Gdy już wstępnie wyjaśnimy sobie samo hasło „conditionnel” i oddzielimy struktury zdań warunkowych od sposobów odmiany czasownika, możemy na spokojnie zabrać się za rozjaśnianie tematu trybów/czasów conditionnel takich jak Conditionnel Présent i Conditionnel Passé, czyli właśnie odmian czasowników.
Tak po prawdzie nauka tych conditionneli niczym się nie różni od nauczenia się kolejnych dwóch czasów – mamy wszakże osobną odmianę czasowników do opanowania – ale trzeba też poznać z jakich powodów można chcieć użyć akurat trybu warunkowego zamiast trybu oznajmiającego.
A więc po kolei – etap 1 – odmiana :
Jak widać powyżej, odmiana opiera się na dwóch innych czasach które warto znać wcześniej – Futur Simple i Imparfait. Jeśli pamięta się ich tworzenie, reszta jest tylko kwestią sklejenia początku (rdzenia, tematu, czy jak tam kto to nazywa) z Futur z końcówką z Imparfait (4 z 6 brzmią „e”, łatwo się więc składa razem).
Conditionnel Passé jest jeszcze łatwiejszy, ponieważ do jego opanowania wymagana jest tylko umiejętność odmiany dwóch czasowników – être i avoir, oczywiście we wspomnianym już Conditionnel Présent. Słowem przekazującym o jaką czynność chodzi w zdaniu jest wtedy znany między innymi z Passé Composé imiesłów bierny (Participe Passé).
Etap 2 – do czego to się w ogóle może przydać? CP jest używany w 5 różnych sytuacjach – w 3 „dobrowolnych” i 2 „wymuszone” przez zasady gramatyki francuskiej.
- Je voudrais, j’aimerais, je souhaiterais i inne grzecznościowe „zmiękczenia”, „złagodzenia”. Zdecydowanie najczęściej występujący powód użycia Conditionnel Présent to ugrzecznione prośby i żądania. Zamiast walić pięścią w kawiarni mówiąc stanowcze „Chcę kawę!”, można przecież powiedzieć „Chciałbym kawę”. Po francusku będzie to przejście ze znanego zapewne już wszystkim „je veux” na „je voudrais”.
- Złagodzenie przymusu, czyli dobra rada. Trochę w klimacie Don Vito Corleone, jeśli chcemy po francusku dać komuś dobrą radę, to lepsze niż normalne użycie „musieć” w postaci „tu dois…” będzie złagodzenie tego za pomocą Conditionnel Présent do postaci „tu devrais…”
- Podawanie informacji nie do końca sprawdzonych w sposób, który zabezpiecza przed konsekwencjami. Conditionnel Présent bywa (najczęściej w mediach i przed osoby publiczne) wykorzystywany jako dodanie „rzekomo”.
„Le président a une affaire extraconjugale” – ryzyko procesu za zniesławienie
„Le président aurait une affaire extraconjugale” – bezpieczne - Narzucone użycie Conditionnel Présent przy budowaniu zdania warunkowego typu 2 (si+Imparfait+Conditionnel Présent).
- Narzucone użycie Conditionnel Présent przy budowaniu zdania w mowie zależnej z przesunięciem czasu, w której przytaczana wypowiedź była pierwotnie w czasie Futur Simple.
A kiedy w takim razie używamy Conditionnel Passé? Czyżby był to zawiły relikt gramatyczny, z którego kiedyś korzystało się rzadko, a teraz właściwie już nigdy? Nic z tych rzeczy. Bywa używany i nic a nic nie stracił na swojej popularności, ponieważ nie ma dla niego żadnej alternatywy w sytuacjach, w których faktycznie jest potrzebny, a takich jest kilka :
- Żal z utraconej szansy, możliwości lub ze zrobienia czegoś :
J’aurais dû commencer à apprendre le français plus tôt” – Powinienem był zacząć uczyć się francuskiego wcześniej.
2. Zdanie warunkowe typu 3 (gdybanie o przeszłości.
3. „Rzekomo”, ale na temat dokonań, a nie rzeczy toczących się.
Le président aurait trahi son peuple. – Prezydent rzekomo zdradził swój naród.
4. Mowa zależna z przesunięciem czasu w której przytaczana wypowiedź była pierwotnie w czasie Conditionnel Présent.
Mam nadzieję, że artykuł był pomocny i zapraszam do czytania pozostałych moich materiałów przybliżających tajniki języka francuskiego. W razie potrzeby bardziej regularnej i ustrukturyzowanej pomocy, zapraszam na moje lekcje indywidualne.