Checklista – 50 rzeczy, które musisz wiedzieć…

…jeśli uczysz się francuskiego. Uczenie się języka Molière’a bywa czasem wyzwaniem – nowych zasad i wyjątków jest naprawdę sporo. Niezależnie od tego, czy zaczynasz od zera, czy już czujesz, że nieźle sobie radzisz, warto mieć pod ręką szybkie przypomnienie najważniejszych informacji. Przygotowałem listę 50 krótkich faktów, które każdy, kto uczy się francuskiego do poziomu B2, powinien dobrze znać. To konkretna i praktyczna „ściąga”, dzięki której sprawdzisz, czy wszystkie podstawy masz już opanowane, czy może trzeba jeszcze coś szybko nadrobić. Gotowy? Oto one!

1. Rodzajniki służą przede wszystkim do tego, aby dało się usłyszeć (!) czy rzeczownik jest w formie pojedynczej czy mnogiej.
2. `Rodzajniki dzielimy na 3 typy : określone, nieokreślony i cząstkowe.
3. Francuskie przymiotniki dopasowują się rodzajem i liczbą do rzeczownika.
4. Przymiotniki stoją zazwyczaj po rzeczowniku, z wyjątkami „subiektywnymi” typu petit, grand, bon, beau.
5. Kolejność w zdaniu to prawie zawsze: podmiot + czasownik + dopełnienie.
6. Im częściej używane słowo, tym większa szansa, że będzie dziwne. Szczególnie mocno dotyczy to czasowników.
7. Cztery najbardziej nieregularne czasowniki to : être, avoir, aller i faire.
8. Podstawowa forma przeczenia to „ne… pas” otaczająca czasownik, chyba że jest to bezokolicznik, wtedy jest „ne pas + czasownik”
9. Czasowniki zakończone na -er odmieniają się w czasie teraźniejszym: -e, -es, -e, -ons, -ez, -ent, z wyjątkiem „aller”.
10. Najczęściej używane zaimki osobowe to zaimki podmiotowe: je, tu, il, elle, on, nous, vous, ils, elles.
11. Liczebniki do 10: un / une, deux, trois, quatre, cinq, six, sept, huit, neuf, dix.
12. Do tworzenia liczby mnogiej rzeczowników zwykle dodaje się -s, które nie dość, że jest nieme, to jeszcze sprawia, że przedostatnia litera słowa jest traktowana tak samo, jakby była ostatnia.
13. Czas passé composé tworzymy z être lub avoir + participe passé (imiesłowem).
14. Wszystkie czasy złożone (np. passé composé) to czasy dokonane. Różnią w konstrukcji się tylko i wyłącznie czasem, w którym odmieniony jest czasownik posiłkowy.
15. Przeczenia w passé composé otaczają czasownik (posiłkowy), np. je n’ai pas mangé.
16. Czasownik posiłkowy être jest symptomem tego, że wykonawca wykonuje czynność sam na sobie.
17. Kilkanaście czasowników ruchu i zmiany stanu tworzy passé composé z être (np. aller, venir, sortir) + wszystkie czasowniki użyte zwrotnie.
18. Futur proche tworzymy: aller (w teraźniejszym) + bezokolicznik.
19. Litery, których na końcu się nie czyta : e,t,d,p,g,s,x.
20. Zaimki dopełnienia bliższego (COD): me, te, le, la, se, nous, vous, les, se.
21. Zaimki dopełnienia dalszego (COI): me, te, lui, se, nous, vous, leur, se.
22. Pytania w języku francuskim mogą być zadawane na 3 sposoby: przez intonację, est-ce que lub inwersję. Dotyczy to zarówno pytań otwartych jak i zamkniętych.
23. Pytania bezpodmiotowe (np. kto mówi? co się dzieje?) korzystają z „est-ce qui” zamiast „est-ce que”.
24. Pytania otwarte zawierają zaimki pytające: qui, que, où, quand, pourquoi, comment, combien.
25. Rzeczowniki żeńskie często kończą się na -e. Nie działa to do końca w drugą stronę, tzn. rzeczownik kończący się na -e w 1/3 przypadków będzie miał rodzaj męski.
26. „Il y a” oznacza „jest/są” lub „znajduje się/znajdują się”.
27. Czas imparfait używany jest do opisywania długotrwałej przeszłości, rutyny i tła sytuacji.
28. Tworzenie imparfait opiera się na odmianie 1. osoby liczby mnogiej czasu teraźniejszego (nous).
29. Jedyny nieregularny w imparfait to „être”: j’étais, tu étais, il était, nous étions, vous étiez, ils étaient.
30. Tryb rozkazujący (impératif) dotyczy tylko form tu, nous i vous (np. Parle! Parlons! Parlez!). Charakteryzuje się pominięciem podmiotu.
31. Strona bierna: être (w odpowiednim czasie) + participe passé.
32. Tryb warunkowy (conditionnel présent) tworzymy poprzez dodanie końcówek imparfait do tematu futur simple. Zero wyjątków.
33. Zaimki względne podstawowe: qui + czasownik, que + nowy podmiot.
34. Przyimek „à” (do, na, przy) oraz „de” (od, z, o) są podstawowymi przyimkami. Oprócz nich jest jeszcze 50 innych, rzadziej stosowanych.
35. Przymiotniki dzierżawcze zależą od rodzaju rzeczownika, np.: mon livre, ma maison. Nawet w 3ciej osobie!
36. Porównania przymiotników: plus…que, aussi…que, moins…que.
37. Zaimek „on” jest często potocznie używany zamiast „nous” (np. on va = nous allons). Uwaga : odmiana jest wtedy w 3ciej pojedynczej.
38. Godziny wyrażamy liczebnikami głównymi (une, deux, trois, itd…) z dodaniem rzeczownika „heure”.
39. Daty podajemy: le + liczebnik główny + miesiąc (np. le 3 avril). Tylko pierwszy dzień miesiąc ma liczebnik porządkowy „premier”.
40. Imiesłów czasu teraźniejszego (participe présent) tworzymy dodając -ant do tematu z nous (np. parlant). Wyjątki : étant, ayant.
41. Pytania z „quel(le)(s)” („jaki/a/ie”) wymagają zgodności z rzeczownikiem (quel livre? quelle maison?).
42. „C’est” używamy do prezentowania osoby lub rzeczy, „il est” opisuje cechy lub zawód.
43. Miesiące piszemy małą literą: janvier, février, mars, itd.
44. Narodowości piszemy małą literą: français, polonais, anglais.
45. Przysłówki tworzymy często dodając -ment do formy żeńskiej przymiotnika: rapide → rapidement, z wyjątkiem gdy bazujemy na przymiotnikach -ant lub -ent.
46. Zaimki dzierżawcze: le mien, la tienne, les siens, itd. Uwaga : to nie to samo co przymiotniki dzierżawcze!
47. Subjonctif używa się do wyrażenia czynności które jednocześnie jeszcze się nie wydarzyły, ale zdanie nie służy do tego, żeby wyrazić, że się wydarzą.
48. Tryb subjonctif présent odmienia się od formy 3 os. l.mn. czasu teraźniejszego.
49. Czas futur simple tworzymy dodając końcówki odmiany teraźniejszej „avoir” do bezokolicznika.
50. Akcent pada zwykle na ostatnią sylabę wyrazu lub serii krótkich wyrazów.