Futur Simple vs Futur Proche – ostateczne rozstrzygnięcie

Przyszłość w języku francuskim można wyrażać na kilka sposobów, i pierwszymi dwoma, które zazwyczaj poznaje się w szkole, są Futur Simple oraz Futur Proche.

FS to zwyczajny czas przyszły, który ma swoją odmianę, swoje końcówki, swoje nieregularności, i swój ciągły/niedokonany charakter (podobnie jak między innymi présent oraz imparfait). FP to natomiast nie tyle czas, co konstrukcja zdaniowa naśladująca czas (swojego rodzaju proteza), która nie ma swojej własnej specyficznej odmiany, ale opiera się o wykorzystanie czasownika aller po którym dajemy czasownik docelowej czynności, którą chcemy wyrazić. A więc :

FS : J’irai au cinéma demain.

FP : Je vais aller au cinéma demain.

Ba, przyszłość można nawet opisywać czasem teraźniejszym (zupełnie tak, jak zdarza nam się to robić w języku polskim).

P : Je vais au cinéma demain.

No dobrze, to jaka będzie równica w znaczeniu? Różnica znaczeniowa między FS a FP polega na tym, że czynność w FP jest bliższa, a w FS jest dal… a nie… sekunda, to nie tak. To kompletnie nie tak. Nie ma żadnej graniczy odległości w czasie, która decydowałaby o tym, że jedne czynności są wyrażane w FP, a inne w FS. Różnica jest zupełnie gdzie indziej.

Przyszłość generalnie rzecz biorąc jest czymś obarczonym niepewnością i ryzykiem. Nie da się przewidzieć wszystkich okoliczności danego przedsięwzięcia. Ba! Nie da się nawet przewidzieć, czy osoba, która deklaruje coś, dotyczącego przyszłości będzie się tego trzymać i nie zmieni w pewnym momencie zdania. I tu wchodzą do gry różne sposoby wyrażania przyszłości :

Futur Simple – okoliczności są nie do końca pewne, podmiot może jeszcze zawsze zmienić zdanie.

Futur Proche – okoliczności są nie do końca pewne, ale podmiot deklaruje twardy i niezmienny zamiar.

Présent – okoliczności już raczej nie wpłyną na to, o czym jest mowa, a podmiot się nie rozmyśli.

Tak więc wyjątkową cechą FP jest to, że pozwala wyrazić twardy zamiar (w opozycji do FS, gdzie raczej podmiot unika twardych deklaracji). A ponieważ im bardziej coś jest oddalone w czasie, tym mniej będzie skłonni twardo deklarować stałą postawę, zaobserwowano, że FP jest częściej używany do rzeczy mniej odległych w przyszłości niż FS, stąd nadano mu nazwę z przymiotnikiem proche, czyli bliski. Zgodnie z tą samą logiką, FS mógłby nazywać się potocznie Futur Electoral (przyszły wyborczy), ponieważ dziwnym trafem politycy w swoich przemówieniach przed wyborami używają przeważnie właśnie tego czasu.